Ekonomi ve seyahat normalleştikçe karbon emisyonları artıyor

Koronavirüs salgını sırasında, ekonomi ve seyahat durma noktasına geldiğinden petrol tüketimi azaldığı için küresel karbon emisyonları da azalmıştı. Normalleşme ile birlikte yükselmeye başladı.

Ekonomi ve seyahat normalleştikçe karbon emisyonları artıyor

Koronavirüs salgınının yayılmasını önlemek için uygulanan kısıtlamalar sonucu ekonomik aktivite yavaşlayınca karbon emisyonları, 2020'de yüzde 5,8 ile İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük düşüşü yaşadı.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) 2020 emisyon verilerine ilişkin yaptığı açıklamaya göre, küresel emisyonlar geçen yıl 2 milyar ton azaldı.

Emisyonlardaki toplam düşüşün 1 milyar 100 milyon tondan fazlası, azalan petrol tüketimi nedeniyle elde edildi. Geçen yıl petrol talebindeki yüzde 8'lik gerilemenin yarısı ulaştırma, yüzde 35'i ise hava yolu trafiğinin azalmasından kaynaklandı. Öte yandan, 2019'da dünyada petrol kullanımından kaynaklanan emisyonlar 11 milyar 400 milyon ton olmuştu.

Geçen yıl elektrik sektörünün neden olduğu emisyonlar ise 450 milyon ton düştü. Bunda, kömür talebinin yüzde 4 azalması, elektrik talebindeki gerileme ve yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki payının tarihteki en yüksek seviyesi olan yüzde 29'a ulaşması temel etkenler oldu.

PETROL VE KÖMÜR TALEBİNDEKİ BÜYÜME EMİSYONLARI ARTIRDI

Buna rağmen emisyonlar ekonomik toparlanmanın başlamasıyla yıl sonunda yeniden artışa geçti. Küresel emisyonlar geçen yıl aralıkta 2019'un aynı ayına göre yüzde 2 (60 milyon ton) yükseldi. Özellikle, büyük ekonomilerin emisyonlarının salgın öncesi dönemin üzerine çıktığı görüldü.

Geçen yıl salgının etkilerini atlatarak kısıtlamaları kaldıran ilk büyük ekonomi Çin'in emisyonları 2019'a göre yüzde 0,8 arttı. Hindistan'da emisyonlar geçen yıl eylül ayından itibaren yeniden artış eğilimi gösterdi. Brezilya'da ise ulaşım sektöründe yaşanan toparlanma sonucu petrol talebinin yükselmesi emisyonların son çeyrek itibarıyla artmasına neden oldu.

ABD'de geçen yıl emisyonların yüzde 10 gerilemesine rağmen aralıkta 2019'un aynı dönemindeki seviyesine yaklaştı. ABD'deki bu artışta, doğalgaz fiyatları ve soğuk hava şartlarına bağlı olarak kömür tüketiminin yükselmesi etkili oldu.

SEYAHAT VE EKONOMİK AKTİVİTELER ARTINCA PETROL TÜKETİMİ VE EMİSYONLAR YÜKSELİYOR

IEA'ya göre, dünyada seyahat ve ekonomik aktiviteler artmaya başladıkça petrol tüketimi ve emisyonlar yeniden yükseliyor. Elektrikli araçlardaki rekor satış rakamları kara yolu trafiğinden kaynaklanan emisyonları dengelemeye yetmiyor.

Paris Anlaşması'ndaki hedeflere ulaşarak küresel sıcaklık artışının 2 derecenin altında sınırlandırılabilmesi için sadece elektrik sektöründen kaynaklanan emisyonların her yıl 500 milyon ton azaltılması gerekiyor.

“TEMİZ ENERJİ DÖNÜŞÜMÜNÜ HIZLANDIRMAK İÇİN BİR UYARI”

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen IEA Başkanı Fatih Birol, küresel karbon emisyonlarında yıl sonunda görülen artışın temiz enerji dönüşümünü hızlandırmak için gerekenin yapılmadığının bir sinyali olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Çin iddialı bir sıfır karbon hedefi belirledi, ABD'de yeni yönetim Paris Anlaşması'na yeniden katıldı ve iklimi politikasının merkezine koydu. Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat ve sürdürülebilir kalkınma planlarında ilerliyor. Hindistan yenilenebilir enerjideki başarısıyla enerji sektörünün geleceğini dönüştürebilir. Birleşik Krallık ise kasımda düzenlenecek 26. Taraflar Konferansı'nda (COP26) daha güçlü bir iklim eylemi oluşturulabilmesi için hareket ediyor."